امکان استعلام وجود وکالتنامه و نحوه ابطال آن

_{^{پاسخ – چگونه می شود از وجود یک وکالتنامه اطمینان پیدا نمود و در صورت لزوم آن را باطل کرد ؟}}

• وکالت در لغت به معنای اجرای کاری از جانب کسی، نیابت، خلافت و جانشینی است. در اصطلاح حقوقی وکالت عبارت است از عقدی که به موجب آن، شخص به دیگری اختیار انجام عملی را به نام و به نفع خود می دهد؛ وکالت دهنده را موکل و وکالت گیرنده را وکیل می نامند.
• منظور از وکالت در دعاوی، تفویض اختیار به شخص برای رجوع به دادگاه و دفاع از حق با تمامی مقدمات و مستلزمات آن است.
• وکالت به موجب ماده 656 قانون مدنی عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین، طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می نماید.
• طبق مادە 660 قانون مدنی وکالت ممکن است به طور مطلق و برای تمام امور باشد یا مقید و برای امر یا امور خاصی. لازم به ذکر است در اینجا منظور اداره ی اموال است نه تمام امور. توضیح آنکه وکالت در  مسائل مالی نیز دو گونه است یکی اداره اموال و دیگری تصرف در امور مالی شخص است. با توجه به ماده 661 قانون مدنی که می گوید در صورتی که وکالت مطلق باشد فقط مربوط به اداره کردن اموال موکل خواهد بود نه تصرف. 
• موضوع عقد وکالت باید معلوم باشد. این امر از شرایط اساسی صحت معاملات است. بنابراین باید تصرفاتی که به وکیل واگذار می شود تا حدودی که منشا اختلافات بعدی و یا سوء استفاده شود در حین تفویض وکالت معین گردد.
• اگر شخصی به دیگری بگوید تو را در همه چیز خود و یا در هر تصرفی که برای من جایز است وکیل خود ساختم چنین وکالتی صحیح نیست زیرا در این نوع از وکالت اولا غرر و جهالت وجود دارد و ثانیاً برای موکل مخاطره آمیز است و ممکن است اقداماتی توسط وکیل صورت گیرد که به مصلحت شخص موکل نباشد. 
• البته باید توجه نمود که عقد وکالت مبتنی بر مسامحه است و لازم نیست موضوع وکالت در حد مبیع در عقد بیع از هر جهت معلوم و مشخص باشد بلکه تصمیم گیری در بسیاری از امور به وکیل واگذار می شود. با این وجود، وکالت را باید تفسیر محدود کرد و هر جا که شبهه ای باشد اصل عدم نیابت است.
• وکیل باید در تصرفات و اقدامات خود مصلحت موكل را مراعات نموده و از اختيارات داده شده تجاوز نكند. در صورتی که وکیل از اختیارات خود تجاوز نماید و در نتیجه سبب ورود خسارت به موکل گردد، عمل او تعدی محسوب شده و موجب ضمان می باشد. 
• با وجود اینکه عدم رعایت غبطه ی موکل توسط وکیل مسئولیت آور است اما در رابطه با عمل حقوقی ای که وکیل کرده است باید گفت چنانچه وکیل در حدود متعارف رفتار کند اما با مصلحت موکل کامل رعایت نگردد نمی توان عمل وکیل را فضولی تلقی نمود. اما در جایی که از حدود متعارف خارج شده باشد و در نتیجه مصلح موکل رعایت نگردد، به ویه زمانی که به عمد مصحلت موکل را نادیده انگارد، عمل حقوقی فضولی بوده و قابل ابطال است.
• وکالت عقدی است جایز بدین معنا که این عقد به خواست هر یک از طرفین یا فوت و حجر هر یک از آنان منحل می شود.
• به موجب ماده 678 قانون مدنی وکالت به طریق ذیل مرتفع می شود:

1- به عزل موکل
2- به استعفای وکیل
3- به موت یا به جنون وکیل یا موکل

• همچنین  با  انقضای مدت وکالت نیز وکالت از بین می رود.
• لازم به ذکر است به موجب ماده 683 قانون مدنی هر گاه متعلق وکالت از بین برود یا موکل عملی را که مورد وکالت است خود انجام دهد یا به طور کلی عملی که منافی با وکالت وکیل ‌باشد به جا آورده مثل اینکه مالی را که برای فروش آن وکالت داده بود خود بفروشد وکالت منفسخ میشود.

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص امکان استعلام وجود وکالتنامه و نحوه ابطال آن}}

♦  در پاسخ به پرسش شما در خصوص استعلام امکان وجود وکالتنامه و نحوه ابطال آن باید گفت اگر وکالت نامه در دفترخانه رسمی ثبت اسناد تنظیم شده باشد می توانید با مراجعه حضوری و یا با مراجعه به سامانه آنلاین ثبت به این وکالت نامه دسترسی پیدا کنید. در صورتی که می خواهید وکالت نامه های تنظیم شده در خارج از کشور را استعلام نمایید می توانید به سامانه میخک مراجعه نمایید. 

♦  در خصوص وکالتنامه های عادی راهی برای استعلام وجود ندارد چراکه ثبت رسمی نشده اند؛ اما از این بابت جای نگرانی وجود ندارد چراکه وکالت عقدی است جایز و هر زمان که موکل بخواهد می تواند وکیل را عزل نماید مگر اینکه وکالت بلاعزل منعقد نموده باشد.

♦  در نهایت این نکته هم قابل توجه است که عقد وکالت نیاز به ایجاد از جانب موکل دارد و تا زمانی که شما عقد وکالتی را ایجاب ننموده باشید طرف دیگر یعنی وکیل نمی تواند به تنهایی عقد را منعقد سازد و ایجاد عقد نیازمند رضایت و اراده ی شما دارد. به همین خاطر اگر تا کنون ایجابی از جانب شما و قبول از جانب دیگری (وکیل) صورت نگرفته است عقدی نیز منعقد نشده است.البته توجه داشته باشید وکالت عادی اعتبار چندانی ندارد و با آن عملاً نه می شود به ادارات و سازمان های دولتی مراجعه نمود و نه می توان ملک یا خودرویی را انتقال داد پس بودن آن دست وکیل ضرری به حال شما ندارد.

_{^{مستندات قانونی - استعلام و ابطال وکالتنامه}}

ماده ۶۵۶ قانون مدنی
وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود مینماید.

ماده ۶۵۷ قانون مدنی
تحقق وکالت منوط به قبول وکیل است.

ماده ۶۵۸ قانون مدنی
وکالت ایجاباً و قبولاً به هر لفظ یا فعلی که دلالت بر آن کند واقع میشود.

ماده ۶۵۹ قانون مدنی
وکالت ممکن است مجانی باشد یا با اجرت.

ماده ۶۶۰ قانون مدنی
وکالت ممکن است به طور مطلق و برای تمام امور موکل باشد یا مقید و برای امر یا امور خاصی.

ماده ۶۶۱ قانون مدنی
در صورتی که وکالت مطلق باشد فقط مربوط به اداره کردن اموال موکل خواهد بود.

ماده ۶۶۲ قانون مدنی
وکالت باید در امری داده شود که خود موکل بتواند آن را بجا آورد وکیل هم باید کسی باشد که برای انجام آن امر اهلیت داشته باشد.

ماده ۶۶۳ قانون مدنی
وکیل نمیتواند عملی را که از حدود وکالت او خارج است انجام دهد.

ماده ۶۶۴ قانون مدنی
وکیل در محاکمه وکیل در قبض حق نیست مگر اینکه قرائن دلالت بر آن نماید و همچنین وکیل در اخذ حق وکیل در مرافعه نخواهد‌بود

ماده ۶۶۵ قانون مدنی
وکالت در بیع وکالت در قبض ثمن نیست مگر اینکه قرینه قطعی دلالت بر آن کند.

ماده ۶۶۶ قانون مدنی
هر گاه از تقصیر وکیل خسارتی به موکل متوجه شود که عرفاً وکیل مسبب آن محسوب میگردد مسئول خواهد بود.

ماده ۶۶۷ قانون مدنی
وکیل باید در تصرفات و اقدامات خود مصلحت موکل را مراعات نماید و از آنچه که موکل بالصراحه به او اختیار داده یا بر حسب‌ قرائن و عرف و عادت داخل اختیار او است تجاوز نکند.

ماده ۶۶۸ قانون مدنی
وکیل باید حساب مدت وکالت خود را به موکل بدهد و آنچه را که به جای او دریافت کرده است به او رد کند.

ماده ۶۶۹ قانون مدنی
هر گاه برای انجام امر دو یا چند نفر وکیل معین شده باشد هیچ یک از آنها نمیتواند بدون دیگری یا دیگران دخالت در آن امر بنماید مگر ‌اینکه هر یک مستقلاً وکالت داشته باشد در این صورت هر کدام میتواند به تنهایی آن امر را بجا آورد.

ماده ۶۷۰ قانون مدنی
در صورتی که دو نفر به نحو اجتماع وکیل باشند به موت یکی از آنها وکالت دیگری باطل میشود.

ماده ۶۷۱ قانون مدنی
وکالت در هر امر مستلزم وکالت در لوازم و مقدمات آن نیز هست مگر اینکه تصریح بعدم وکالت باشد.

ماده ۶۷۲ قانون مدنی
وکیل در امری نمیتواند برای آن امر به دیگری وکالت دهد مگر اینکه صریحاً یا به دلالت قرائن وکیل در توکیل باشد.

ماده ۶۷۳ قانون مدنی
اگر وکیل که وکالت در توکیل نداشته انجام امری را که در آن وکالت دارد به شخص ثالثی واگذار کند هر یک از وکیل و شخص ثالث در‌مقابل موکل نسبت به خساراتی که مسبب محسوب میشود مسئول خواهد بود.

ماده ۶۷۴ قانون مدنی
موکل باید تمام تعهداتی را که وکیل در حدود وکالت خود کرده است انجام دهد. درمورد آنچه که در خارج از حدود وکالت انجام داده‌شده است موکل هیچگونه تعهد نخواهد داشت مگر اینکه اعمال فضولی وکیل را صراحتاً یا ضمناً اجازه کند.

ماده ۶۷۵ قانون مدنی
موکل باید تمام مخارجی را که وکیل برای انجام وکالت خود نموده است و همچنین اجرت وکیل را بدهد مگر اینکه در عقد وکالت طور‌دیگر مقرر شده باشد.

ماده ۶۷۶ قانون مدنی
حق‌الوکاله وکیل تابع قرارداد بین طرفین خواهد بود و اگر نسبت به حق‌الوکاله یا مقدار آن قرارداد نباشد تابع عرف و عادت است اگر‌ عادت مسلمی نباشد وکیل مستحق اجرت‌المثل است.

ماده ۶۷۷ قانون مدنی
اگر در وکالت مجانی یا با اجرت بودن آن تصریح نشده باشد محمول بر این است که با اجرت باشد.

ماده ۶۷۸ قانون مدنی
وکالت به طریق ذیل مرتفع میشود:
۱. به عزل موکل
۲.به استعفای وکیل
۳. به موت یا به جنون وکیل یا موکل

ماده ۶۷۹ قانون مدنی
موکل میتواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل کند مگر اینکه وکالت وکیل با عدم عزل در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد.

ماده ۶۸۰ قانون مدنی
تمام اموری که وکیل قبل از رسیدن خبر عزل به او در حدود وکالت خود بنماید نسبت به موکل نافذ است.

ماده ۶۸۱ قانون مدنی
بعد از اینکه وکیل استعفا داد مادامی که معلوم است موکل به اذن خود باقی است میتواند در آنچه وکالت داشته اقدام کند.

ماده ۶۸۲ قانون مدنی
محجوریت موکل موجب بطلان وکالت میشود مگر در اموری که حجر مانع از توکیل در آنها نمیباشد و همچنین است محجوریت ‌وکیل مگر در اموری که حجر مانع از اقدام در آن نباشد.

ماده ۶۸۳ قانون مدنی
هر گاه متعلق وکالت از بین برود یا موکل عملی را که مورد وکالت است خود انجام دهد یا به طور کلی عملی که منافی با وکالت وکیل ‌باشد به جا آورده مثل اینکه مالی را که برای فروش آن وکالت داده بود خود بفروشد وکالت منفسخ میشود.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما